عوارض لنز رنگی چشم
عوارض لنز رنگی چشم، براساس آمار مرکز کنترل و پیشگیری بیماری «CDC» حدود 90 درصد از استفادهکنندگان لنزهای چشمی، به درستی دستورالعملهای بهداشتی و مراقبتی را رعایت نمیکنند.
شاید بتوان گفت که لنزهای تماسی (چشمی) یکی از بهترین اختراعات بشر در 500 سال اخیر بوده است. لنزهایی که با اندازه کوچک خود بیشترین وضوح دید را برای افراد به ارمغان میآورند.
استفاده از لنزهای طبی چشمی سابقهای دیرینه دارد اما امروزه باتوجه به میل افراد به تغییر در چهره خود، استفاده از لنزهای رنگی از استقبال بیشتری برخوردار شدهاند. به همین دلیل شاید اگر از یک جراح و متخصص چشم پرسیده شود، عفونت چشمی ناشی از استفاده از لنزهای رنگی را یکی از شایعترین موارد مراجعه بیماران معرفی کند.
در این مقاله به رایجترین اشتباهات در استفاده از لنزهای رنگی و عوارض ناشی از آن میپردازیم.
اما در ابتدا بهتر است بدانیم که لنزهای چشمی چه هستند و چه انواعی دارند؟
لنزهای چشمی
لنزها عدسی بسیار نازکی هستند که روی قرنیه چشم قرار میگیرند. قرنیه تنها عضوی از بدن است که به طور مستقیم اکسیژن را از هوا دریافت میکند به همین دلیل بسیار ضروری است که لنزهای چشمی توانایی عبور اکسیژن از خود را داشته باشند.
لنزها براساس کاربرد، مواد سازنده و همینطور زمان استفاده انواع مختلفی دارند:
از نظر کاربرد
• لنز طبی (برطرف کننده عیوب انکساری و پیرچشمی)
• لنز رنگی (لنزهای آرایشی)
• لنز طبی رنگی
از نظر مواد سازنده
• لنزهای سخت: این لنزها بیشتر برای افرادی مناسب است که نمرههای آستیگماتی بالا یا قوز قرنیه دارند.
ش لنزهای نرم: این نوع لنزها از جنس ژلهایی معروف به هایدروژل ساخته شدهاند. قابلیت انعطافپذیری بالا داشته و بسیار نازک هستند.
• لنزهای هیبرید: این نوع لنزها ترکیبی است از لنز سخت (در مرکز) و لنز نرم (در لبهها).
از نظر زمان استفاده
• لنز روزانه: این نوع لنزها یکبار مصرف هستند و پس از هر استفاده میبایست دور انداخته شوند.
• لنز ماهیانه: مدت زمان استفاده از این نوع لنز 30 روز است.
• سالیانه: این نوع لنزها ضخامت بیشتری داشته و برای مدت یکسال قابل استفاده خواهند بود.
مضرات و عوارض استفاده از لنز رنگی
برای افرادی که تمایل به تغییر در چهره خود دارند، استفاده از لنزهای رنگی میتواند راهی ارزان و راحت به نظر برسد. اما باید توجه کرد که استفاده مکرر از این نوع لنزها عوارض و ضررهای خاص خود را دارد.
متاسفانه به دلیل فروش لنزهای رنگی در فروشگاههای لوازم آرایشی و آرایشگاهها، افراد برای استفاده از لنزهای رنگی دیگر نیازی به مراجعه به پزشک نمیبینند و این مورد میتواند زمینهساز بسیاری از مشکلات بعدی آنان شده و سلامت بینایی آنان را تهدید کند.
چشم و قرنیه هر فرد ویژگیهای منحصربهفرد خود را دارد، به همین دلیل مشورت با چشمپزشک برای استفاده از لنزهای رنگی ضروری است؛ ممکن است چشم فرد دارای مشکل یا حساسیت خاصی باشد که حتی خود فرد از آن بیاطلاع بوده و با استفاده خودسرانه از لنز به بینایی خود آسیب بزند.
از جمله مواردی که چشمپزشک قبل از تجویز لنز بررسی میکند، میزان خشکی چشم فرد است. چراکه در افراد به دلیل عارضه و بیماریهای مختلف یا حتی بالا رفتن سن و تاثیرات هورمونی، میزان اشک چشم تغییر میکند. میزان نفوذ اکسیژن در لنزهای رنگی باتوجه به جنس آنها متفاوت است. اگر فردی با خشکی چشم از لنزی استفاده کند که ضریب نفوذ اکسیژن پایینی دارد، این عارضه در وی تشدید میشود؛ یا اگر انحنای لنز با انحنای قرنیه فرد مطابقت نداشته باشد، لنز در چشم فرد جابهجا شده و باعث تاری دید و زخم قرنیه میشود.
8 مورد از رایجترین عوارض استفاده از لنزهای رنگی
1. نرسیدن اکسیژن کافی به قرنیه چشم
رسیدن اکسیژن کافی به قرنیه برای سلامت چشم و بینایی بسیار حیاتی است. از آنجاییکه لنزهای رنگی مستقیما روی چشم قرار میگیرند و تمام سطح قرنیه را میپوشانند، اکیدا توصیه میشود که از استفاده طولانی مدت از آنها خودداری کنید.
2. خشکی چشم
بخشی از اشک و رطوبت چشم به منظور حفظ نرمی و انعطافپذیری توسط لنزهای چشمی جذب شده در نتیجه میزان اشکی که به قرنیه میرسد کاهش پیدا میکند. کمبود اشک چشم باعث ایجاد سندرم خشکی چشم و در نهایت التهاب، سوزش و قرمزی چشم میشود. در چشمهای بیش از حد خشک احتمال ایجاد زخم قرنیه نیز بیشتر میشود. بنابراین اگر خشکی چشم دارید حتما از قطرههای اشک مصنوعی چشم استفاده کنید.
3. تحریکپذیری چشم به دلیل استفاده از برخی داروها
مصرف برخی داروها مانند قرصهای ضد بارداری در کنار استفاده از لنزهای چشمی ممکن است به التهاب و خشکی مزمن چشم منتهی شود. در این صورت ممکن است فرد سوزش چشم و احساس وجود یک جسم خارجی مانند ریگ در چشم خود را دارد. در نتیجه توصیه میشود تا از مصرف قرص ضدبارداری همزمان با استفاده از لنزهای چشمی خودداری کنید.
4. کم شدن یا از بین رفتن واکنش قرنیهای
یکی از مکانیزمهای حفاظتی از چشم، بسته شدن ناخودآگاه پلکهاست. زمانی که شیای به سمت چشم پرتاب شود یا احتمال برخورد چیزی با چشم برود، مغز سیگنالهایی را به پلکها میفرستد که پایین آمدن آنها و بسته شدن چشم میشود.
زمانیکه به طور مداوم از لنزهای چشمی استفاده کرده باشید، بدنتان به مرور یاد میگیرد که در مقابل فشار ناشی از لنز، واکنش قرنیهای را نادیده بگیرد. در نتیجه بهتر است در صورت امکان از استفاده زیاد از لنزهای چشمی خودداری کنید تا این واکنش طبیعی تضعیف نشود.
5. خراشیدگی و زخم قرنیه
همانطور که در بالا گفته شد، عدم تطبیق انحناء لنز با انحناء قرنیه میتواند باعث جابهجایی لنز در چشم شده و درنتیجه باعث زخم قرنیه شود. خوابیدن با لنز نیز از عوامل دیگر ساییدگی و خراشیدگی قرنیه است.
این خراشیدگیها باعث میشود تا باکتریها و ویروسها به چشم راه پیدا کرده و باعث بروز عفونت چشمی شود که عوامل خطرناکی مانند کوری در پی دارند.
هنگام وارد یا خارج کردن لنز نیز باید بسیار مراقب بود تا آسیبی به چشم وارد نشود. به همین دلیل بهتر است نحوه استفاده از لنز توسط یک پزشک به طور کامل آموزش داده شود.
6. قرمزی یا گل مژه چشم
ابتلا به گل مژه یا ورم ملتحمه چشم هنگامی استفاده از لنزهای چشمی برای مدت زمان طولانی و متوالی، بسیار محتمل است.
التهابات چشمی محیط مناسبی را برای رشد ویروس و باکتری ایجاد میکند، از طرفی به دلیل پوشانده شدن چشم توسط لنز، اکسیژن کافی به چشم نمیرسد و در نتیجه بدن برای مقابله با این عفونتها نمیتواند به درستی عمل کند.
حتما توجه شود که برای جلوگیری از ورم ملتحمه که یکی از رایجترین التهاباتی است که افراد استفادهکننده از لنز دچارش میشوند، از استفاده طولانی مدت و خوابیدن با لنزهای چشمی خودداری کنید.
7. افتادگی پلک
در صورت استفاده از لنزهای چشمی ممکن است لنز به بافت پلک آسیب وارد کرده و باعث زخمی شدن و انقباض آن شود که این مورد میتواند در بلند مدت به افتادگی چشم بیانجامد. از موارد دیگری که افتادگی پلک را تشدید میکند، کشیدگی پلک در زمان وارد یا خارج کردن لنز است.
8. زخم قرنیه
زمانیکه یک زخم باز ناشی از قارچ، باکتری یا عفونت انگلی یا ویروسی در اطراف یا روی قرنیه چشم ایجاد شود به آن اصطلاحاً زخم قرنیه گفته میشود.
زخم قرنیه ممکن است به نابینایی منتهی شود که در اینصورت تنها راه درمان میتواند پیوند قرنیه باشد.
استفاده مکرر از لنزهای چشمی ممکن است به ایجاد خراشیدگی روی سطح چشم یا قرنیه شود و محیط را برای رشد باکتری و ویروس مساعد کند.
بهترین راه جلوگیری استفاده صحیح از لنزهای چشمی و رعایت بهداشت است.
عادات و مراقبتهای بهداشتی استفاده از لنز
با پیروی از دستورالعملهای مراقبت از چشم و استفاده صحیح از لنزهای چشمی میتوانید از مزایای استفاده از آنها بهره بگیرید و در عین حال احتمال بروز عفونت چشمی را کم کنید.
ن هرگز با داشتن لنز داخل چشمانتان نخوابید. خوابیدن با لنز احتمال ابتلا به عفونت چشمی را 8 برابر بیشتر میکند.
• دستانتان را بشویید. هربار قبل از دست زدن به لنزهایتان، حتما دستانتان را با آب و صابون به خوبی بشویید و با حولهای تمیز خشک کنید.
• از تماس آب با لنزهایتان جلوگیری کنید. آب از طریق لنز میتواند باعث ورود میکروب به داخل چشمهایتان شود. قبل از دوش گرفتن یا شنا کردن حتما لنزها را از چشمهای خود خارج کنید.
• لنزهای خود را به درستی تمیز کنید. لنزهای چشمی خود را هربار پس از خارج کردن از چشم با مایع لنز به خوبی تمیز کنید. هرگز از آب یا آب دهان استفاده نکنید.
حتما از مایع لنزی تازه در جا لنزی خود استفاده کنید و از اضافه کردن محلول تازه به محلول قدیمی و استفاده شده، خودداری کنید.
تنها از محلول شستوشویی که توسط چشم پزشک تجویز شده است استفاده کنید.
• از جا لنزی خود مراقبت کنید
جا لنزی خود را با محلول شستوشوی لنزی به طور کامل شسته و تمیز کنید. هرگز از آب برای شستن آن استفاده نکنید. میتوانید از یک دستمال یا حوله تمیز و بدون پرز برای خشک کردن آن استفاده کنید.
هر سه ماه یکبار، جا لنزی خود را تعویض کنید.
• با چشم پزشک خود مشورت کنید
با چشمپزشک خود حتما از شرایط و عادات نگهداری از لنز خود صحبت کنید تا احتمال بروز عفونت چشمی در صورت عدم استفاده صحیح از لنز را کاهش دهید.
حداقل سالی یکبار توسط چشمپزشک ویزیت شوید.
در صورت بروز ناراحتی چشمی، درد، قرمزی و تاری دید بلافاصله لنزها را از چشم خود خارج کرده و با چشمپزشک خود مشورت کنید.
• همیشه آماده باشید
همیشه جا لنزی و محلول شستوشوی لنز خود را همراه داشته باشید تا در مواقع نیاز بتوانید به صورت بهداشتی آنها را از چشمان خود خارج کنید.
در پایان میتوان گفت که اکثر عوارض رایج لنزهای رنگی به دلیل عدم استفاده صحیح از آنها و رعایت بهداشت است. برای جلوگیری از بروز عارضه و آسیبدیدگیهای چشمی توصیه میشود تا قبل از اقدام به استفاده و حتی خرید لنزهای رنگی حتما توسط یک چشمپزشک معاینه شوید. چشمپزشک میتواند بیماریهایی از قبیل خشکی چشم را شناسایی کرده و در صورت نیاز داروهای مناسب آن را تجویز کند. علاوه بر آن با بررسی انحنای قرنیه چشم شما، مناسبترین لنز را معرفی میکند.